Ülke olarak zor bir dönemden geçiyoruz. Bir çoğumuz depremzede olmasak da deprem sürecinden oldukça etkilendik ve duygusal, davranışsal ya da bilişsel olarak birtakım travma tepkileri geliştirdik. Sıcak evimizde oturduğumuz için suçluluk hissedebiliyor, elimizden gelen maksimum yardımı yapmaya çalışırken hala elimizden gelmeyenler için üzüntü duyuyoruz.
Deprem süreci ile ilgili etkilenen arkadaşlarımız, aile bireylerimiz ve yakınlarımız ile iletişim kurarken dikkat edilmesi gerekenleri derledik;
- Deprem süreci ile ilgili konuşmak ve paylaşımda bulunmak istemeyen kişilere saygılı olun ve onları zorlamayın. Sadece eğer bir gün paylaşım yapmak isterse yanında olacağınızı ve onu dinlemek için hazır olduğunuzu belirtmeniz bile yeterli olacaktır.
- Mahremiyete saygı gösterin. Paylaşılan hikayeleri üçüncü kişilerle paylaşmayın. Bunu yapmanız karşınızdaki kişinin güven duygusunu zedelemenize ve artık paylaşım yapmamaya, sosyal olarak izole olmaya itebilir.
- Ön yargılarınızı bir kenara bırakın. Karşınızdaki kişinin değer yargılarına, inançlarına, rollerine saygı duyduğunuzu ve onu yargılamadığınızı hissettirin. Böylelikle sizinle paylaşım yapması kolaylaşır ve paylaşmak iyileştirir!
- Doğru ve teyitli olmayan bilgileri paylaşmaktan kaçının. Bu gereksiz paniğe ya da korkuya sebebiyet verebilir. Bilmediğiniz noktada dürüstçe bilmiyorum deyin.
- Yerine getiremeyeceğiniz sözleri vermekten kaçının, yapamayacağınız yardımların teklifini etmeyin. Bu, kişiyi beklentiye sokacaktır ve gerçekleştiremediğinizde hayal kırıklığı yaratacaktır.
- Kişinin sözünü kesmeden, içten bir şekilde dinlediğinizi hissettirin. Önemsemediğinizi ya da dinlemediğinizi gösteren jest, mimik ve davranışlardan kaçının. Böylelikle sizinle rahatça paylaşım yapabileceğini bilmesini sağlayın.
- Teması her daim sürdürün. Olumsuz ve travmatik yaşantılar karşısındaki en büyük silahımız sağlıklı sosyal ilişkilerimizdir. Bazen “Nasılsın?” diye sormanın bile çok basit gözükse de karşımızdakine iyi gelecek sihirli bir gücü vardır.
- Deprem ile ilgili iletişim kurmaya öncelikle siz hazır mısınız sorusunu da iyi değerlendirin. Siz de bu konuda paylaşım yapmaya hazır hissetmiyorsanız sizinle konuşmak isteyen kişilere bunu uygun bir dil ile belirtebilirsiniz.
Bir depremzede ile iletişim kuruyorsanız dikkat etmeniz gerekenler;
- Mümkün olduğunca sakin ve sabırlı olun. Kişiyi acele ettirmeyin ve panik halde olmayın. Sizin paniğiniz onu daha da çok panikletebilir.
- Emin olmadığınız, teyitli olmayan hiçbir bilgiyi paylaşmayın.
- Ulaşılabilir olun, sizinle paylaşım yapabileceği konusunda ona güven verin.
- Yetkinliğinizin dışına çıkmayın, yardımcı olamayacağınız konularda yardım taahhüttü vermeyin. Gerekirse konunun uzmanı birilerini çağırın ve onlarla iletişime geçmelerini sağlayın.
- Kişiye ihtiyaçlarını sorun. “Neye ihtiyacın var, sana nasıl yardımcı olabilirim?” diyebilirsiniz. İhtiyaçlarına yönelik kaynaklar bulmaya ve bu kaynaklar ile kişiyi buluşturmaya gayret edin.
- “Senden kötü durumda olanlar var, sen yine iyi kurtuldun.” “Hislerini anlıyorum”. “Oldu bitti bak hadi başka şeylerden konuşalım.” gibi cümlelerden kaçının.
Yazar: Uzm. Psk. Gizem Pozam ve Uzm. Psk. Beste Uysal